.png){kind=logo}
BMX
BMX of fietscross is een extreme - en sinds de Spelen van Peking in 2008
- olympische sport. Het woord BMX staat voor Bicycle Motocross (de X
staat dus voor cross).
BMX ontstond eind jaren zestig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het ontstond uit de motorcross, waarbij men met een motorfiets over zanderige en heuvelige terreinen reed. Fietscross, zoals de sport in België en Nederland genoemd wordt, is als georganiseerde sport ontstaan in het begin van de jaren tachtig. De sport heeft tot midden jaren tachtig een enorme groei doorgemaakt. Hierdoor waren er wereldwijd diverse BMX-teams actief, zoals Hutch, Redline en Mongoose.
Tegenwoordig bestaat de sport uit twee disciplines met twee verschillende typen fietsen: Fietscross en Freestyle. Freestyle wordt op zijn beurt nog eens onderverdeeld in 5 disciplines: Dirt, Street, Park, Vert en Flatland.
BMX ontstond eind jaren zestig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het ontstond uit de motorcross, waarbij men met een motorfiets over zanderige en heuvelige terreinen reed. Fietscross, zoals de sport in België en Nederland genoemd wordt, is als georganiseerde sport ontstaan in het begin van de jaren tachtig. De sport heeft tot midden jaren tachtig een enorme groei doorgemaakt. Hierdoor waren er wereldwijd diverse BMX-teams actief, zoals Hutch, Redline en Mongoose.
Tegenwoordig bestaat de sport uit twee disciplines met twee verschillende typen fietsen: Fietscross en Freestyle. Freestyle wordt op zijn beurt nog eens onderverdeeld in 5 disciplines: Dirt, Street, Park, Vert en Flatland.
Fietscross
Een
wedstrijd op een gesloten parcours om het snelst de finish te halen.
Dit parcours begint bij een starthek om vervolgens technisch over bulten
en door bochten te gaan, om zo de finish te kunnen halen. Deze
wedstrijd wordt verreden in drie manches (rondes) om genoeg punten te
verzamelen om door te gaan naar de kwartfinale, halve finale en ten
slotte de finale. In de finale rijden maximaal zes tot acht rijders.
Deze discipline vereist vooral een combinatie van techniek en conditie.
Er wordt met acht rijders (elektronisch) gestart met behulp van een hek vanaf een startheuvel. Vroeger viel het hek steeds op exact dezelfde wijze zodat de start tot op 320 milliseconden nauwkeurig getraind kan worden. Sinds enkele jaren is de zogenaamde 'random-gate' techniek in gebruik, waarbij het moment waarop het hek valt bij elke race weer anders is. De olympische BMX-baan in Peking is 370 meter lang (mannen) en 350 meter (vrouwen). Mannen en vrouwen rijden een verschillend parcours. Dit heeft onder andere te maken met de relatie tussen snelheid en afstand die men door de lucht af kan leggen. De minimale leeftijd voor een Olympische BMX-atleet is 19 jaar.
Er wordt met acht rijders (elektronisch) gestart met behulp van een hek vanaf een startheuvel. Vroeger viel het hek steeds op exact dezelfde wijze zodat de start tot op 320 milliseconden nauwkeurig getraind kan worden. Sinds enkele jaren is de zogenaamde 'random-gate' techniek in gebruik, waarbij het moment waarop het hek valt bij elke race weer anders is. De olympische BMX-baan in Peking is 370 meter lang (mannen) en 350 meter (vrouwen). Mannen en vrouwen rijden een verschillend parcours. Dit heeft onder andere te maken met de relatie tussen snelheid en afstand die men door de lucht af kan leggen. De minimale leeftijd voor een Olympische BMX-atleet is 19 jaar.
Een race duurt tussen de 30 en 40 seconden, waarbij tijdens de rit obstakels moeten worden genomen. Dit kunnen sprongen van meer dan 10 meter zijn, kombochten (1), en korte opeenvolgende en onregelmatig aangelegde heuveltjes (rhythm sections) (2).
Freestyle
- Dirt
Dirt wordt ook wel Trails genoemd. Dit is een reeks van bulten waar over gesprongen kan worden. De bulten kunnen tafels- (table) of bulten met een schans en een aanlanding zijn. Hier gaat het niet om snelheid maar om de trucs en de flow.
Dirt wordt ook wel Trails genoemd. Dit is een reeks van bulten waar over gesprongen kan worden. De bulten kunnen tafels- (table) of bulten met een schans en een aanlanding zijn. Hier gaat het niet om snelheid maar om de trucs en de flow.
- Street
Stunts uitvoeren op straat door te "grinden" (de fiets balanceren op een buis, randen van bankjes en dergelijke) of te springen op ledges, stairs, banks of andere obstakels. De BMX wordt hierbij gebruikt als een stalen constructie om mee te stunten. Deze soort BMX is geïnspireerd door skateboarden. Veel freestyle motorcrossers kijken voor nieuwe tricks naar BMX street. Street lijkt qua tricks heel veel op park, alleen de filosofie achter street is heel anders dan die van park. Bij street gebruik je de omgeving voor je tricks terwijl hij er helemaal niet voor bedoeld is. Dit geeft het vrije gevoel wat bmx rijders bij street hebben. Bij park zijn alle obstakels er juist voor gebouwd om stunts op te doen. Ook is er een verschil in geometrie (de hoeken en lengtes waarvan de buizen van een BMX-frame op elkaar gelast zijn) en parts, vergeleken met park.
Stunts uitvoeren op straat door te "grinden" (de fiets balanceren op een buis, randen van bankjes en dergelijke) of te springen op ledges, stairs, banks of andere obstakels. De BMX wordt hierbij gebruikt als een stalen constructie om mee te stunten. Deze soort BMX is geïnspireerd door skateboarden. Veel freestyle motorcrossers kijken voor nieuwe tricks naar BMX street. Street lijkt qua tricks heel veel op park, alleen de filosofie achter street is heel anders dan die van park. Bij street gebruik je de omgeving voor je tricks terwijl hij er helemaal niet voor bedoeld is. Dit geeft het vrije gevoel wat bmx rijders bij street hebben. Bij park zijn alle obstakels er juist voor gebouwd om stunts op te doen. Ook is er een verschil in geometrie (de hoeken en lengtes waarvan de buizen van een BMX-frame op elkaar gelast zijn) en parts, vergeleken met park.
- Park
Stunts uitvoeren op een skatepark door te "grinden" (de fiets balanceren op een buis of een rand van een obstakel) of te springen over een funbox en andere obstakels zoals jumpramps (schans), miniramps (lijkt op een halfpipe maar dan zonder verticale stukken), banks en Quarter pipes. Veel freestyle motorcrossers kijken voor nieuwe tricks naar BMX park.
Stunts uitvoeren op een skatepark door te "grinden" (de fiets balanceren op een buis of een rand van een obstakel) of te springen over een funbox en andere obstakels zoals jumpramps (schans), miniramps (lijkt op een halfpipe maar dan zonder verticale stukken), banks en Quarter pipes. Veel freestyle motorcrossers kijken voor nieuwe tricks naar BMX park.
- Vert
Stunts uitvoeren in een halfpipe ("halve pijp" met uiteinden die loodrecht lopen). Een belangrijk aspect van vert is, dat het wordt uitgevoerd in een halfpipe waarvan de uiteinden precies loodrecht met de grond staan, recht omhoog. Een miniramp is een halfpipe waarvan de uiteinden net niet recht omhoog lopen.
Stunts uitvoeren in een halfpipe ("halve pijp" met uiteinden die loodrecht lopen). Een belangrijk aspect van vert is, dat het wordt uitgevoerd in een halfpipe waarvan de uiteinden precies loodrecht met de grond staan, recht omhoog. Een miniramp is een halfpipe waarvan de uiteinden net niet recht omhoog lopen.
- Flatland
Bij deze discipline voert men ingewikkelde tricks uit op een verharde, vlakke ondergrond. Bij deze tricks wordt dus alleen gebruikgemaakt van de fiets en niet van schansen of andere obstakels. De tricks die bij flatland uitgevoerd worden verschillen nogal van de andere disciplines. Het zijn combinaties van verschillende posities en rotaties van je fiets of stuur die elkaar opvolgen. Meestal alleen op het voor- of achterwiel rijdend. Je kan het zien als een soort van breakdance op een BMX fiets, met vaak de sierlijkheid die ook te zien is bij kunstrijden op de schaats. Het vereist veel training en concentratie om een goede flatlander te zijn. Een Flatland-BMX verschilt heel veel vergeleken met een park of street-BMX, bij Flatland zijn o.a. de frames veel korter en maken ze gebruik van lichter materiaal.
Bij deze discipline voert men ingewikkelde tricks uit op een verharde, vlakke ondergrond. Bij deze tricks wordt dus alleen gebruikgemaakt van de fiets en niet van schansen of andere obstakels. De tricks die bij flatland uitgevoerd worden verschillen nogal van de andere disciplines. Het zijn combinaties van verschillende posities en rotaties van je fiets of stuur die elkaar opvolgen. Meestal alleen op het voor- of achterwiel rijdend. Je kan het zien als een soort van breakdance op een BMX fiets, met vaak de sierlijkheid die ook te zien is bij kunstrijden op de schaats. Het vereist veel training en concentratie om een goede flatlander te zijn. Een Flatland-BMX verschilt heel veel vergeleken met een park of street-BMX, bij Flatland zijn o.a. de frames veel korter en maken ze gebruik van lichter materiaal.
Techniek
BMX-fietsen kenmerken zich door hun wielmaten: 20" voor de standaard BMX-klasse, 24" voor de cruiserklasse. Het materiaal op sportniveau is technisch hoogstaand en niet te vergelijken met de gemiddelde kinderfiets waar BMX op staat.
Een freestyle BMX is speciaal ontworpen voor het doen van stunts, in wedstrijdverband of gewoon voor de lol. Het basismodel lijkt erg op een gewone BMX maar dan met pegs aan de wielas bevestigd, een kleiner tandwiel vooraan, en eventueel een gyro-rotor om stunts te vereenvoudigen.
De ROTOR
De rotor is een uitvinding voor de Freestyle BMX fiets, om stunts te vereenvoudigen. Dank zij de rotor kan het stuur een volledige 360° draaien zonder dat de remkabels in elkaar verstrengelen. Het wordt vaak de Gyro genoemd. Het handelsmerk voor de term Gyro is eigendom van Odyssey BMX uit Californië. SST oryg is een andere veel voorkomende fabrikant van rotor systemen.
Een rotor wordt meestal alleen gebruikt voor de achterrem. De kabel van de voorrem wordt door de stuurpenbout geleid om het probleem van verstrengeling te vermijden.
De rotor is een uitvinding voor de Freestyle BMX fiets, om stunts te vereenvoudigen. Dank zij de rotor kan het stuur een volledige 360° draaien zonder dat de remkabels in elkaar verstrengelen. Het wordt vaak de Gyro genoemd. Het handelsmerk voor de term Gyro is eigendom van Odyssey BMX uit Californië. SST oryg is een andere veel voorkomende fabrikant van rotor systemen.
Een rotor wordt meestal alleen gebruikt voor de achterrem. De kabel van de voorrem wordt door de stuurpenbout geleid om het probleem van verstrengeling te vermijden.
Pegs
Er kunnen zogenoemde 'grinds' gedaan worden op de pegs. De fietser springt op een muur of een balk en glijdt verder op de pegs.BMX pegs zijn in verschillende soorten te krijgen. De simpelste soort en goedkoopste is gewoonweg zwart staal. Deze gaan vaak ook lang mee, maar wegen wel zwaar. Lichtere pegs zijn er van verschillende merken, vaak ook in leuke kleuren. Ook zijn er plastic bmx pegs, zogenaamde 'plegs', verkrijgbaar. Veel skateparken verbieden het gebruik van metalen pegs om de ramps te beschermen. Plastic pegs zijn echter wel toegestaan. Bijkomend voordeel is dat ze erg licht zijn, hoewel ze wel sneller slijten dan stalen pegs.
Er kunnen zogenoemde 'grinds' gedaan worden op de pegs. De fietser springt op een muur of een balk en glijdt verder op de pegs.BMX pegs zijn in verschillende soorten te krijgen. De simpelste soort en goedkoopste is gewoonweg zwart staal. Deze gaan vaak ook lang mee, maar wegen wel zwaar. Lichtere pegs zijn er van verschillende merken, vaak ook in leuke kleuren. Ook zijn er plastic bmx pegs, zogenaamde 'plegs', verkrijgbaar. Veel skateparken verbieden het gebruik van metalen pegs om de ramps te beschermen. Plastic pegs zijn echter wel toegestaan. Bijkomend voordeel is dat ze erg licht zijn, hoewel ze wel sneller slijten dan stalen pegs.
De gemiddelde freestyle BMX fiets heeft een as van 10mm aan het
voorwiel, en 14mm aan het achterwiel. Wil je één peg voor en één peg
achter? Zorg dan dat je de juiste maten hebt!
Enkele prominente atleten
uit de tegenwoordige wielersport zijn in de BMX begonnen. Bekende
wielrenners als Cadel Evans, Robbie McEwen en Todd Wells hebben hun
oorsprong in de BMX. Wereldkampioen cyclocross Zdenek Stybar werd als achtjarige wereldkampioen BMX, en Sven Nys begon te BMX'en - op 8 jarige leeftijd -
en won 8 nationale titels in de discipline eer hij zijn focus begon te
leggen op het - vooral in Vlaanderen - populaire veldrijden.
Useful links:
